“Moj jezik! Moje pravo! Moja mogućnost!” u Gnjilanu i Ranilugu

CSD u saradnji sa Agencijom za međunarodni razvoj (USAID), kroz program Unapredimo Kosovo zajedno (Advancing Kosovo Together AKT), sprovodi projekat podrške naporima poverenika za jezike na unapređenju upotrebe zvaničnih jezika na Kosovu. Projekat se sprovodi u 12 partnerskih opština na USAID-ovom projektu Unapredimo Kosovo zajedno.

Partnerske opštine: Gračanica, Obilić, Novo Brdo, Ranilug, Gnjilane, Parteš, Klokot, Štrpce, Klina, Peć, Istok i Vučitrn.

U okviru projekta „Moj jezik! Moje pravo! Moja mogućnost“ biće održano 12 debata u 12 izabranih opština. Nakon debata CSD će formirati tim koji će biti sastavljen od po jednog predstavnika lokalne samouprave i predstavnika civilnog društva iz svake partnerske opštine, koji će činiti jedan akcioni tim koji će uz pomoć stručnjaka, članova Kancelarije poverenika za jezike, CSD tima i USAID/AKT tima kreirati pragmatični priručnik za unapređenje kvaliteta upotrebe jezika.

Cilj CSD-a jeste podizanje svesti kod građana i građanki o važnosti njihovog učešća u zastupanju potreba i zaštiti prava na jezik, kao i saradnji sa institucijama.

U sredu, 04. marta. održane su debate u Gnjilanu i Ranilugu.

Debata u Gnjilanu održana je u hotelu “Kristal”. Istraživanje koje je CSD sproveo u Gnjilanu neposredno pred debatu nije na zadovoljavajućem nivou. Obaveštenja, natpisi na šalterima, kao i putokazi u novoj zgradi Opštine nisu dvojezični, ali su službenici koji upućuju stranku predusetljivi. Istraživanjem smo došli i do toga da stranka koja je traži dokument, isti može dobiti na svom maternjem jeziku.
U opštini Gnjilane je osim albanskog i srpskog jezika koji su službeni jezici, i turski jezik je jezik u službenoj upotrebi.

U Ranilugu je debata održana u resotranu “Royal King”. Ono na šta je istraživanje CSD-a naišlo u Ranilugu jeste to da natpisi i znaci za orijentaciju na nekim mestima jesu dvojezični, na nekim nisu. Na nekim kancelarijama ne postoje natpisi niti na jednom jeziku. Obaveštenja u zgradi Opštine su samo na jednom jeziku, ali se ista ta obaveštenja postavljaju i na jeziku manjina tamo gde su manjnske zajednice u većini. Osoblje i službenici su takođe predusetljivi.

Na debatama se raspravljalo o problemima, izazovima i načinima na koje Kancelarija poverenika za jezike može pomoći opštinama u funkcionisanju, ali i kako zajedničkim naporima možemo unaprediti rad Kancelarije poverenika za jezike kao i sprovođenje zakona. Od strane predstavnika opština iskazana je istinska volja za rešavanje problema o dosadašnjoj upotrebi jezika, ali ne treba prenebregnuti ni to da odgovornost za nesprovođenje Zakona o upotrebi jezika leži na svim nivoima, od centralnog ka lokalnom, preko državnih institucija, organizacija do pojedinca. Velika prepreka leži i u malim budžetima, nedovoljnom broju službenika za prevođenje, kao i lošoj infrastrukuri.
Debatama su prisustvovali predstavnici Kancelarije poverenika za jezike, predstavnici USAID-a, predstavnici AKT-a, predstavnici lokalnih samouprava, predstavnici civilnog društva, predstavnici medija, kao i aktivni članovi zajednica, mladi i žene.